W sytuacji powszechnego lęku, który wylewa się z internetu, gazet czy telewizji, naszym odruchem może być chęć zaszycia się w domu i przeczekania koszmaru. Do tego zachęcają również rządy wielu krajów. ”Zostań w domu” – zalecenie, które ma pomóc w opanowaniu epidemii. Ale to wymaganie może również wzmacniać w tobie tą tendencję do wycofania i przeczekania, o której wcześniej wspomniałam.

Czasem takie zachowanie jest dobre. Gdy szaleje burza na dworze – trzeba ją przeczekać, zanim się wyjdzie z domu. Ale ta obecna burza, związana z kwarantanną, nie wiadomo jak długo potrwa. Czy przeczekiwanie jej jest rozsądną decyzją…

Przeczekiwanie może być nawet pozornie przyjemne. Możesz robić, co chcesz i kiedy chcesz, ale… ale czy na pewno jesteś spokojna\wyluzowany. Czy może gdzieś w głębi ciebie czai się strach…

Każda sytuacja życiowa przynosi zmianę. Jedne większą inne mniejszą. Gdybyśmy podlegali tylko zmianom, nie bylibyśmy w stanie stworzyć nic stałego. Na szczęście oprócz zmian, mamy również w swoim życiu elementy trwałe. Oczywiście tak nam się tylko zdaje, bo nawet te elementy stałe są w ciągłym procesie, albo wzrostu albo umierania.

Taki jest cały nasz świat. Nic nie stoi  miejscu i nic nie czeka………….

Ale żebyśmy mogli czuć się bezpiecznie, staramy się widzieć nasz świat jako trwały, tak jak przedmioty nas otaczające widzimy jako ciała stałe. A one są przecież jedynie wibracją i ulegają ciągłym fluktuacjom. Wszystko jest przecież energią a energia nie zna bezruchu. Ciągle zmienia formę.

A więc stałość to też zmienność, ale odbywająca się tak powoli, że często nie widać jej naszym gołym okiem.

Można to zobrazować na przykładzie kwiatu . Co mamy na myśli mówiąc – kwiat….

Kiedy kwiat jest kwiatem….

Czy jak jest zamkniętym jeszcze pąkiem, czy jak się już rozwija…, czy może w momencie rozkwitu, ale którego dnia.., przecież kwiat rozkwita codziennie po trochu, aż do mementu w którym następuje przekwitanie i proces przechodzi w umieranie.

A więc właściwie można powiedzieć, że wszystko co żyje – równocześnie umiera.

To samo dotyczy nas. Jesteśmy w ciągłym procesie, jesteśmy procesem.

Często przychodzi do mnie para i jedno z nich, najczęściej kobieta mówi, że od dłuższego czasu wskazywała na potrzebę zmian, domagała się czegoś od partnera, o coś prosiła – bezskutecznie. Tak jakby druga osoba nie chciała tego widzieć, co się dzieje, aż nastąpiło pęknięcie.

Albo inna osoba mówi: „nic się złego nie działo, wszystko było dobrze aż tu nagle – on\a mnie zdradził\a. Nie rozumiem tego”

Aha, czyli coś było na tyle stałe dla jakiejś osoby, że nie widziała ona procesu zmiany, była głucha na to, na co wskazywał partner\partnerka. Ale to w rzeczywistości stałe nie było. Było procesem.

Bojąc się zmian trzymamy się stałości za wszelką cenę. Zamykamy oczy, żeby nie widzieć a potem  płacimy dużą cenę. Bo nagle okazuje się… a właściwie to, lepiej powiedzieć – zmiana zaszła już tak daleko, że nie da się jej już nie zauważyć.

Dlatego zachęcam Cię otwórz swoją percepcję na PRAWDĘ o świecie. Zacznij dostrzegać wszędzie proces.

Każdego dnia tworzymy TERAZ, dodajemy cegiełkę do JUTRA i rozstajemy się z tym, co było WCZORAJ.

Sytuacja w obecnym świecie, w dobie koronowirusa i kwarantanny pokazuje, jak wiele może się zmienić, w bardzo krótkim czasie. To, co uważaliśmy za stałe, zmieniło się. Straciliśmy naszą wolność, swobodę, niezależność. Wielu ludzi potraciło pieniądze, pracę, zdrowie.

Co w takim przypadku robić…jak sobie radzić….

Może warto popracować nad świadomą zmianą, nad zmianą siebie.

Bo zmiany mogą zachodzić albo niezależnie od nas i nas zaskakiwać albo być częścią naszego, własnego planu, który wdrażamy w życie.

Gdy świat zewnętrzny się zmienia – najlepszą reakcją jest OBSERWACJA.

Zobacz, gdy wchodzisz do nowego pomieszczenia, w nową sytuację – instynktownie się rozglądasz.

To jest bardzo ważna postawa. I nie ma ona nic wspólnego z przeczekiwaniem, bo w przeczekiwaniu zamyka się oczy i szuka jedynie końca zamieszania, które powstało poprzez zmianę. Skończyło się – uff, mogę więc odetchnąć.

Obserwacja zaś jest to zauważanie nowego, tego co się zmienia, widzenie zmiany jako nowych możliwości, które się pojawiają.

Gdy zauważasz nowe możliwości możesz zdecydować, czy się w nie angażujesz, czy nie. Możesz spróbować eksplorować nowe tereny, uczyć się i sprawdzać, czy to coś dla ciebie. Jak się tym zajmiesz, nie będzie mieć czasu na tworzenie myśli lękowych czy utrzymywaniu siebie w strachu.

Jeżeli nie jesteś w stanie, bo tak bardzo się boisz, bo tak cię już zmroziło – to zastosuj metodę małych kroczków. Zacznij tylko obserwować. Nic więcej.

Obserwuj przyrodę, zauważaj każdy nowy pąk, każdy nowy liść, każdy przekwitnięty kwiat. Zauważaj, co robią ptaki. Możesz to robić również z balkonu, albo podczas drogi do sklepu.

Następnym krokiem jest obserwacja siebie. Zatrzymaj się i zacznij obserwować swoje myśli.

Medytuj.

Zacznij pisać dziennik. Nagrywaj swoje przemyślenia. Ale co najważniejsze – nie przywiązuj się do nich. Pozwalaj im przemijać i zaciekawiaj się nowymi. W ten sposób świadomiej wejdziesz w proces życia. Wszystko się zmienia, ale niektóre rzeczy szybko a inne powoli.

Na czym więc możesz się oprzeć….

Właśnie na sobie i na swojej obserwacji. Na swojej możliwości decydowania i wyboru reakcji, na to co się wokół ciebie dzieje. Na umiejętności wspierania siebie i brania od innych.

Jeżeli tego nie umiesz…weź udział w jakichś zajęciach, które Cię tego nauczą. Jest teraz wiele opcji przez internet. Oczywiście oferuję Ci swój zindywidualizowany kurs: „Od lęku do wolności”, w którym przeprowadzę Cię przez zakamarki twojego myślenia i pomogę  w zmianie perspektywy. Zmiana myślenia to zmiana samopoczucia i w konsekwencji -zmiana zachowań. Możesz zmienić swoją nawykową reakcję i potraktować sytuację z koronawirusem i kwarantanną jako wyzwanie do rozwoju.

Wszystko zależy od ciebie, ale nie musisz być w tym sam\a. Najlepiej jak skorzystasz z profesjonalnej pomocy.

I na zakończenie: Zaufaj życiu, że przynosi Ci to, co dla ciebie najlepsze.

Czy to zauważysz i skorzystasz, zależy od ciebie. Zacznij więc obserwować i się rozglądać.

I bądź cierpliwa \ cierpliwy. Na wszystko przychodzi w życiu właściwy czas.

Możesz oczywiście potrzebować wsparcia, czy pomocy. Nie bój się o nie poprosić.

Jeśli chcesz skorzystać z moich konsultacji, skontaktuj się ze mną.

Czas kwarantanny jest czasem trudnym raczej dla większości ludzi. Przebywanie całej rodziny na małej przestrzeni, w izolacji od innych, może być źródłem zwiększonej frustracji a co za tym idzie większej ilości konfliktów. Jak sobie z tym radzić? Na to pytanie spróbuję dziś odpowiedzieć.

Zacznę od tego, jak bardzo obecne życie różni się od tego, którym żyliśmy przed kwarantanną.

Po pierwsze zmienił się rytm dnia. Jeżeli dzieci są w domu a nie w przedszkolu czy szkole, rodzice muszą organizować im czas, dbać o lekcje, co jest dodatkowym obowiązkiem. Wymaga to więc przebudowania przestrzeni domowej, przeorganizowania porządku dnia a często również włączenia do tego wszystkiego pracy zawodowej. Jak to wszystko pogodzić

Jak w każdej sytuacji stresowej, kiedy wyjdzie się już z szoku, następuje faza adaptacji. Człowiek koncentruje się na tym, by dać radę z nowymi wyzwaniami. To kosztuje energię. Jeżeli żyjemy na przydechu dłuższy czas (a dla każdego człowieka ten czas może być różnej długości) – w końcu się przeciążymy. Wtedy zaczniemy być bardziej nerwowi, wybuchowi i nieprzyjemni dla najbliższych.

Po drugie przebywając ze sobą prawie non-stop w tym samym domu, czy mieszkaniu, na tej samej przestrzeni, po pewnym czasie zaczynamy innych doświadczać jako intruzów. I nie ważne, jak bardzo ich kochamy. Brakuje nam własnego oddzielnego terytorium, przestrzeni do odpoczynku i oddechu. Nie możemy pobyć na osobności, żeby oderwać się od spraw domu, tyle ile do tej pory, lub tyle ile byśmy potrzebowali.

To pokazuje, jak bardzo człowiek nie może funkcjonować normalnie nie mając własnego świata, w który mógłby się zatopić. Dla jednym będzie to wyjście z psem, dla innych sport, kontakt z przyrodą, poczytanie książki czy wreszcie medytacja.

To naprawdę ważne, żeby zadbać o swoją przestrzeń, o dystans, o oddech.

Dlatego potraktuj ten obecny czas jako wyzwanie do zmian. Może pokazuje ci on, jak ważna jest umiejętność dbania o siebie i swoją przestrzeń, a może wskazuje ci, że musisz nauczyć się wyciszania i dbania o równowagę.

Zrób coś by wykorzystać tą szansę na nowe.

Jest to jeden ze sposobów walki z nadmiarowym lękiem.

Bo ten czas kwarantanny możemy rzeczywiście przeżywać z dużo większym poczucie zagrożenia, niż do tej pory. Możemy obawiać się zarówno o swoje zdrowie jak i o zdrowie bliskich. Przecież niewiele tak naprawdę wiadomo o COVID-19, a z telewizji i internetu zalewa nas wiele niepokojących informacji.

Do tego więcej lęku mamy też o nasze dochody i stabilizację finansową. Ekonomia światowa już zareagowała bardzo mocno na sytuację z pandemią, pokazując pierwsze sygnały nadchodzącej recesji. Nie chcę negatywnie gdybać o tym, co nas czeka, bo to jeden z mechanizmów lękowych. Wyobrażamy sobie, co strasznego może się nam wydarzyć a potem się tego boimy. Takie „czarnowidztwo” w tym momencie jest bardzo niewskazane. Właściwie w każdym momencie J

Uczuciu lęku dotyczy przyszłości, dlatego jeżeli o niej myślimy i wyobrażamy sobie, co złego nas w niej spotka nasz lęk tylko rośnie. Lęk jest bardzo związany z myśleniem i dlatego, jeżeli chcesz panować nad lękiem – musisz się nauczyć panować nad myślami. To można zrobić.

W odróżnieniu od lęku- strach jest uczuciem biologicznym, jest instynktowną reakcją na realne zagrożenie.

Mamy 3 automatyczne rodzaje reakcji pod wpływem strachu: ucieczka, walka lub zamrożenie się (czyli zablokowanie przeżywania, nazwę to takim przydechem)

Te trzy reakcje są reakcjami instynktownymi, zwierzęcymi i służą naszemu przetrwanianiu. Zanim pomyślimy, już jesteśmy w którejś z tych reakcji, bo one działają automatycznie, bez udziału świadomości.

Świadomie możemy jednak z nich wyjść. Zrobić coś, co pomoże nam wybrać inny rodzaj reakcji, na dana sytuację.

Strach występuje w życiu w sytuacjach prawdziwego zagrożenia życia i zdrowia. Np. lekarz czy pielęgniarka bojąc się zarażenia jakąś chorobą, ubiera np. rękawice ochronne czy inne akcesoria. Ma on/ona rzeczywiste zagrożenie, bo przebywa w pracy z zakażonymi, chorymi ludźmi, którzy mogą ją- jego zarazić . Jej/jego stanowisko pracy jest po prostu niebezpieczne.

Tak samo np.: dekarz, który pracuje na wysokości. Ma strach i dzięki temu używa lin zabezpieczających czy innych akcesoriów, żeby ograniczyć możliwość wypadku.

Jeżeli ze strachu w obecnych czasach myjemy częściej ręce, odkażamy przedmioty, nie idziemy niepotrzebnie do szpitala, itp. to jest to adekwatne zachowanie pod wpływem strachu. Chronimy się.

Lęk natomiast jest uczuciem bardziej skomplikowanym. Wynika z połączenia strachu z doświadczeniem bólowym z przeszłości i jak już wspomniałam wcześniej, jest bardzo związany z myśleniem .

Lęk to rodzaj skurczu w ciele wywołanego strachem przed bólem, czyli powtórzeniem czegoś, co już kiedyś się zadziało.

Skurcz ten jeżeli nie został dostatecznie zaopiekowany i przez to rozluźniony, teraz włącza się automatycznie w sytuacjach, które człowiek zinterpretował jako zagrożenie.

Jeszcze raz to powtórzę: Lęk to reakcja na skojarzenie bólu, którego doświadczyliśmy my, ale co ciekawe również może dotyczyć naszych przodków ( ten ból naszych przodków może być zapisany w naszej pamięci nieświadomej i – lub komórkowej)

Wytłumaczę to na przykładzie osoby, która np. w dzieciństwie doświadczyła biedy, okresowego głodu czy braku pieniędzy na podstawowe potrzeby. Przeżyła ona bardzo nieprzyjemną sytuację lub wiele sytuacji przez jakiś czas i teraz najbardziej na świecie boi się biedy.

W przypadku tej kobiety bólem było doświadczenie okresowego głodu i braku pieniędzy w dzieciństwie, ale bólem może być też jakiekolwiek inne, trudne doświadczenie np.: ciężka choroby, przemoc fizyczna czy psychiczna, utrata bliskiej osoby i wiele innych.

W przypadku, gdy osoba boi się głodu a nigdy go wcześniej nie doświadczyła, może właśnie chodzić o pamięć przodków. (może ich wojenne lub po wojenne doświadczeni)

Zastanówmy się teraz, jak to się wszystko ma do Twojej obecnej sytuacji?

Jeżeli masz silny lęk, dużo myśli katastroficznych, trudno ci znajdować dobre strony obecnej sytuacji a czasem i normalnie działać, to znaczy, że zalała Cię fala lęku i reagujesz nadmiarowo.

Koniecznie wyłącz się ze wszystkich informacji z massmediów, które podsycają twój lęk. Pamiętaj, że telewizje i gazety żyją z emocji i dlatego je podbijają, ile mogą. Czemu nie trąbią o innych tragediach, który więcej ludzi na Ziemi umiera, jak np. głód, rak czy grypa. Te tematy nie są teraz tak dobre, na sprzedaż.

Jak chcesz się uspokoić czytaj/oglądaj jedynie wypowiedzi naukowców epidemiologów, które mogą przywrócić ci racjonalne myślenie, bo opierają się na faktach czy liczbach.

Nie karm swojego lęku niepotrzebnie.

Zrób ten pierwszy krok ku równowadze.

W tym momencie wrócę do tego, co powiedziałam na początku. Lęk jest związany bardzo z myśleniem i to myśleniem dotyczącym przyszłości. Tzw. „czarnowidztwo” to widzenie tylko złych aspektów przyszłości i tworzenie negatywnych scenariuszy tego, co według nas się zadzieje. Wtedy mamy bardzo dobre powody, żeby się bać.

Jeżeli nie mamy nadziei na pozytywną zmianę, nie widzimy pozytywnych, rozwojowych możliwości obecnej trudnej sytuacji, nie doceniamy tego, co jest, co właśnie teraz mamy – nie przestaniemy się bać.

Każda nowa sytuacja jest dla człowieka wyzwaniem. Spróbuj znaleźć w niej elementy rozwojowe. Może ta sytuacja ma cię czegoś nauczyć, pokazać ci coś zupełnie nowego na twój temat, albo ukazać ci twoich najbliższych z innej strony.

Może potrzebujesz nauczyć się czegoś nowego, czego do tej pory się nie nauczyłaś \nie nauczyłeś, a co byłoby przydatne w tej sytuacji.

Jeżeli będziesz się skupiać na tym, czego się boisz i jedynie od tego uciekać – ta sytuacja będzie dla ciebie trudna i w konsekwencji nic ci nie da. Przetrwasz. ok, ale bardzo się wyczerpiesz energetycznie.

Ale jeśli skorzystasz i podejmiesz to wyzwanie, jakie przed tobą stawia twoja realność – możesz zyskać bardzo wiele.

Może nauczysz się czegoś nowego.

Może pobudzi się twoja kreatywność, albo znajdziesz zupełnie nowe spojrzenie na jakąś sprawę.

Skorzystaj z jakichś nowych, rozwojowych zajęć: naucz się relaksować oddechem, doświadcz uważności czy innych strategii radzenia sobie ze stresem.

Ćwicz fizycznie i zadbaj o swoją sferę prywatną, sferę odpoczynku.

Spróbuj czegoś, czego do tej pory nie robiłaś\ nie robiłeś.

Jeszcze raz powtórzę: nowa sytuacja wymaga nowych rozwiązań.

Jeżeli chcesz możesz również skorzystać z mojego wsparcia, z konsultacji na ten temat lub kursu mailowego, który oferuję pt: „Od lęku do wolności”. Możesz nauczyć się w nim m. in. radzenia sobie z myślami lękowymi, wspierania siebie, opiekowania się swoim lękiem, budowania i korzystania z sieci wsparcia. Możesz zapanować nad swoimi nawykami nakręcania lęku i zbudować w sobie siłę do zmian. Więcej informacji znajdziesz na stronie www.(cyfra)3wymiary.com

Nie bądź bezradna – bezradny. Zrób to, co zależy od ciebie a odzyskasz moc i wolność.

I na zakończenie: Odniosę się jeszcze do bycia w związku. Dobra relacja z bliskim człowiekiem daje zwykle duże oparcie i jest jednym z filarów poczucia bezpieczeństwa. Jednak w sytuacji silnego lęku może powodować dziecięcą reakcję przylgnięcia do kogoś, kogo widzimy jako silniejszego. To może być bardzo obciążające dla związku i rodzić poczucie obezwładnienia u partnera. Przesadny lęk – to zwykle przesadna kontrola i zbyt duże oczekiwania, które nakładamy na drugą osobę.

Jeżeli się boisz, to Ty musisz zaopiekować się swoim lękiem. Partner może cię w tym jedynie wspierać.

Znajdź dla siebie coś, co ci w tym pomoże. Teraz jest wiele możliwości, również przez internet.

Życzę ci wytrwałości i trzymam kciuki za twój pierwszy krok ku zmianie.

Ten odcinek możesz wysłuchać na YouTube tutaj

Obecne czasy są bardzo ciekawe. Świat ogłosił pandemię koronawirusa i zaszył się w czterech ścianach. Oczywiście nie wszyscy i nie w tym samym czasie, ale jednak większość z nas odczuwa skutki tych działań na sobie. Świat się zatrzymał i zaczął zastanawiać. To wszystko, co do tej pory robiliśmy, to tempo w jakim żyliśmy się zmieniło. Może tylko na 2 tygodnie, może na dłużej. Zaczęliśmy zastanawiać się nad tym, co tak naprawdę liczy się w naszym życiu i jakie mamy wartości. W czasach zarazy ludzie zaczynają sobie uświadamiać, że niektóre potrzeby są podstawowe a inne możemy realizować dopiero, gdy te bazowe są już zaspokojone.

Jak to się przekłada na związki? Jeżeli w związku dwie osoby nie zadbają o podstawy, to jak mogą się spodziewać, że związek będzie się rozwijał i dawał im to, czego potrzebują. A w natłoku dnia, w szybkim tempie życia te podstawy łatwo znikają z oczu.

To co w takim razie jest podstawowe w związku?

To pytanie chcę zadać najpierw tobie. Zastanów się: Bez czego nie mogłabyś/nie mógłbyś się obyć w związku?

Zatrzymaj się teraz i zapisz sobie to, co przyjdzie ci do głowy. Potem puść nagranie dalej.

Moje propozycje na odpowiedź to również pytania, ale nie martw się – to pytania pomocnicze , bo chcę, żebyś jednak sam/a zastanowiła/zastanowił się nad tematem:

• Czy uważasz, że podstawą twojego związku jest wspólne spędzanie czasu?
• Albo twierdzisz, że najważniejsza jest dobra komunikacja? Intymną rozmowę, zrozumienie wzajemne, możliwość bycia wysłuchanym/wysłuchaną cenisz najwyżej?
• A może najważniejszy jest dla ciebie seks, bliskość fizyczna, okazywanie czułości czy dotyk?
• Czy przede wszystkim liczy się dla ciebie zaufanie, uczciwość czy otwartość?
• A może wspieranie się i zaangażowanie w rodzinę, związek – to są najistotniejsze dla ciebie wartości?

Ale może być to też coś, czego tu nie wymieniłam…

Ciekawe byłoby również, gdyby na to pytanie odpowiedział twój partner/partnerka. Czy odpowiedź twoja i jego/jej byłaby podobna?

Powtórzę pytanie: Co jest podstawą, co jest najważniejszą rzeczą dla ciebie w związku, bez której nie można by się było obejść?

Drugą rzeczą, którą według mnie można zauważyć w ostatnim czasie jest powrót do wspólnotowości. Ludzie zamknięci w domach tylko ze swoimi najbliższymi, po pewnym czasie w naturalnym odruchu rozglądają się za innymi. Czas, który został nam ofiarowany, bo nie przeznaczamy go na realizacje innych potrzeb, sprzyja interesowaniu się innymi. Przypominamy sobie o innych, martwiąc się, czy nic im nie jest. Wracamy do zaniedbanych lub nawet zapomnianych kontaktów.

Co to oznacza?

Że może kontakt z innymi jest jedną z podstawowych potrzeb. Potrzeba wspólnotowości, którą realizujemy w płytki, instrumentalny sposób, w czasie zagrożenia nabiera znaczenia i jest doświadczana bardziej duchowo.

Pod wpływem obecnej sytuacji ludzie zaczęli dzielić się swoimi talentami z sąsiadami,( np.: śpiewają i grając na balkonach we Włoszech) albo w internecie. Powstała np.: grupa „Widzialna ręka”, na której poszczególne osoby oferują darmową pomoc lub darmowe zajęcia dla innych. Są to np.: nauka jogi, szydełkowania czy szachów, wspólne czytanie, ćwiczenia i wiele innych. Wiele osób zaczęło dzielić się ze sobą również wiedzą o darmowych inicjatywach, z których można skorzystać w internecie, tj: wirtualne muzea, sztuki teatralne lub operowe- oferowane online.

To wszystko zadziało się, bo ludzie zaczęli mieć czas i pomyśleli o innych. Kiedy nie pędzimy i nie skupiamy się na zadaniach – zaczynamy mieć dostęp do empatii. I to jest według mnie jedna z ważniejszych rzeczy właśnie w związku.

Empatia, to umiejętność wczucia się w to, co przeżywa druga osoba, to umiejętność zrozumienia, dopytania się, co się z nią dzieje i czego potrzebuje. Bez tej umiejętności trudno być ze sobą.

Bo każdy człowiek, kiedy jest mu źle, chciałby, żeby inni mu pomogli. Gdy nie może na to liczyć, czuje się opuszczony. Nie mówię tu, że tylko dzięki innym nie czujemy się źle i mamy zaspokojone potrzeby. Możemy zadbać przecież o siebie sami. Chodzi mi tylko o zwrócenie uwagi, jak to wygląda, jak jesteśmy w związku.

Empatia jest jednak możliwa jedynie wtedy, gdy mamy czas zatrzymać się i zobaczyć drugą osobę. Oczywiście to dotyczy również nas. Jeżeli wciąż pędzimy i nie skupiamy się na swoich uczuciach czy potrzebach świadomie, zaniedbujemy siebie, bo siebie nie widzimy.

Ta sytuacja zamknięcia w domu i ciągłego przebywania z bliskimi wymusza większy kontakt. Ale czy rzeczywiście zatrzymujemy się i spotykamy? Czy uciekamy od bliskości w różne zadania i powinności, bo jest okazja do większego sprzątania, remontu lub innych ważnych rzeczy.

W jednym z moich ulubionych filmów pt.: „Awatar” jest kilka scen, w których postacie na powitania wypowiadają słowa: „Widzę cię”. To jedne z najpiękniejszych słów, jakie można powiedzieć do drugiego człowieka i jakie można usłyszeć. Jeżeli są to słowa powiedziane z głębi serca, oznaczają, że drugi człowiek ofiaruje tobie swoją uwagę, otwartość, czas i ciekawość.

Pamiętam, że te słowa zrobiły na mnie duże wrażenie, kiedy po raz pierwszy oglądałam ten film. I to we mnie pozostało. Nadal uważam, że „widzę cię” jest tym, co najlepszego może mi zaoferować drugi człowiek. To widzę cię, to zaoferowanie drugiej osoby tego, co masz najlepsze – siebie, swojej uwagi i miłości. Przyjmujesz kogoś takim, jakim jest, patrząc na niego z ciekawością.

Czy będąc w swoim związku miewasz takie chwile, w których widzisz swojego partnera/partnerkę?

To znaczy jesteś uważna/uważny na jej/jego uczucia, potrzeby?

Przyjmujesz ją/jego takim, jaki/jaka jest? A przede wszystkim widzisz to jaka/jaki on jest, bo nie patrzysz oczami swoich potrzeb i pretensji?

To trudne i wymaga nauki. Gdy jesteśmy na początku związku dzieje się w zwykle w naturalny sposób, z czasem wymaga od nas specjalnej troski i koncentracji.

I już zbliżając się do końca dzisiejszego odcinka nie mogę nie wspomnieć o jeszcze jednej kwestii. Ta sytuacja z kwarantanną pokazała nam bardzo wyraźnie, jak ludzie są kreatywni i że w ich naturze leży dzielenie się. Muszą tylko doświadczyć, że mają coś do dania. Już mówiłam o tym w poprzednich odcinkach , ale do tego teraz wrócę. Żeby czuć się szczęśliwym trzeba się dzielić i wymieniać. A żeby się wymieniać potrzebne jest poczucie, że ma się coś do dania lub że ma się tę moc, że można coś nowego powołać do życia tylko dysponując tym, co się ma.

Więc wróć do pytania o twoje zasoby:

Co masz takiego / kim jesteś / czym możesz dzielić się z innymi?

Czy jesteś dumna/dumny z siebie, z tego co już dajesz innym, zwłaszcza twoim bliskim?

Wymiana wymaga również tego, żeby umieć brać, żeby otwierać się na to, co przychodzi, nawet, gdy ma inna formę niż byśmy chcieli.

Więc zastanów się:

Czy jesteś wdzięczna/wdzięczny za to co, otrzymujesz od tych, z którymi żyjesz?

Spędź teraz chwilę nad odpowiedzią na te pytania, bo tylko tak możesz doświadczać obfitości: zdając sobie sprawę z tego, ile masz i kim jesteś oraz z tego ile od innych bierzesz.

Otwórz się na ten przepływ: dawania i brania, doceniania i wdzięczności.

Tak wiele dobra płynie do ciebie i od ciebie. Zacznij to zauważać.

I już całkiem na zakończenie wiersz znaleziony w internecie. Przytoczę tylko fragment:

„Nadeszła ta chwila i zatrzymał się świat.

Na tę jedną chwilę… Której zawsze brak

Na ten jeden uśmiech… jeden czuły gest

Na wytarcie łez… starej piosenki tekst

Zatrzymał się świat, bo za szybko biegł,

już nie widział traw, nie szanował drzew

W pośpiechu, bez uczuć. bez gestów i słów

Biegał do wieczora i od raz znów

Bez bajki dla dziecka, bez kwiatka dla mam

Na dzwonek budzika. w inny wymiar…

sam bez słowa otuchy i ślepy na ból

Gdzie pieniądze Bogiem, gdzie mobilny król

i nastała cisza… przebudzenia czas”

Zamiast czytać ten wpis możesz go posłuchać na YouTube Tutaj

Znam pewną parę, która jest dość kłótliwa. Konflikty wybuchają między nimi codziennie albo prawie każdego dnia. Kłócą się najczęściej o te same rzeczy, a ja mam okazję obserwowania ich z boku.

Gdy pewnego razu zapytałam: czy wy w ogóle wiecie, o co najczęściej się kłócicie i jak przebiegają wasze konflikty? Spojrzeli na mnie, jak na kosmitkę i mieli miny, jakby nie zrozumieli ani słowa. Byli w szoku. A gdy z niego wyszli i tak nie potrafili odpowiedzieć składnie na moje pytania.

A ty, czy umiał/a byś stwierdzić, o co najczęściej kłócisz się z partnerem/partnerką? I czy te powody nie są tylko pretekstem do odreagowania lub wzięcia od drugiej osoby jej uwagi lub energii/

Czy wiesz, jak przebiega wasz konflikt? Jakie są punkty zapalne? W jaki sposób eskalujecie emocje i tą rozbieżność, jaką między sobą macie?

Niewiele znam osób, które są na tyle świadome, że mogłyby odpowiedzieć na te pytania.

Co to oznacza?

Że jeżeli nie mamy informacji o tym, co robimy, jak robimy i po co, to możliwe, że powtarzamy wciąż te same błędy. Nie sądzisz?

W rezultacie możemy coraz bardziej się frustrować, czuć bezradność i niechęć do partnera.

Jest dużo różnych koncepcji na to, jak prowadzić terapię i powstało dużo szkół psychoterapii, ale każda z nich zakłada, że pacjent, czy też klient pracuje nad zwiększeniem świadomości siebie, swoich uczuć, reakcji, swoich nieświadomych motywów.

Jeżeli chodzi o pomoc parom, właściwie chodzi o to samo: o więcej świadomości obu osób, co do ich motywów postępowania, oraz o wiedzę na temat tego, jak osoby te współtworzą związek, a także co mogą zmienić, żeby poprawić sytuacje między nimi.

Z moich obserwacji wynika, że wielu ludzi nie jest zainteresowanych większą świadomością. Chcą oni przeważnie po prostu spotkać kogoś, kto zrobi coś za nich. Kogoś, kto będzie zaspokajał ich potrzeby i zrobi to odpowiednio. Nie mam nic przeciwko oczekiwaniu, żeby w związku ludzie zaspokajali nawzajem swoje potrzeby. Jak mówiłam w 1 odcinku tego cyklu, zawieramy związek właśnie w tym celu. Ale jestem przeciwna lenistwu, jakie ogarnia wielu ludzi.

Lenistwo to, to właśnie oczekiwanie, że wystarczy znaleźć odpowiednią osobę do związku i wszystko ułoży się samo.

Związek może być doskonałym poligonem do wzrastania, do uczenia się, do obserwowania siebie. Ale może też być obszarem, w którym nic z tych rzeczy się nie dzieje.

Nie mówię, że w takiej relacji jest nudno. O nie. Może się tam dziać bardzo dużo. Wiele emocji, jazd uczuciowych z góry na dół i w odwrotnym kierunku, z których nic nie wynika nowego. Ale przynajmniej można poprzeżywać, odreagować, nakarmić się uwagą…

Mam więc dla ciebie pytanie: Jak traktujesz swój związek? Czy jako wyzwanie, czyli okazję do rozwoju, lepszego rozumienia siebie i innych?

Czy twój związek jest dla ciebie ciekawy, bo popycha cię do rozwoju, do stawania się kimś lepszym?

Czy też po prostu chcesz mieć święty spokój, nie chcesz żadnych konfliktów, a jedynym twoim pragnieniem jest, żeby partner robił to, czego ty potrzebujesz?

Kłótnie i konflikty w związku są czymś normalnym i są praktycznie nie do uniknięcia. Wynikają przecież z różnic, jakie są pomiędzy ludźmi. Jak możemy oczekiwać, że tych różnic nie będzie lub ignorować ich istnienie. Po prostu się nie da.

Dużo lepiej jest zaakceptować tą rzeczywistość i nauczyć się wyciągać z niej jak najwięcej.

Synonimem słowa konflikt jest słowo rozłam i myślę, że niesie ono w sobie sedno niechęci różnych osób do zaakceptowania konfliktów. Tworząc związek pragniemy żyć w jedności. Różnice – tą jedność burzą. Co wtedy?

Zwykle staramy się szybko coś zrobić, żeby ten rozłam zniwelować. Dążymy do tego, aby przekonać drugą osobę do swojej racji lub do swojego sposobu na życie. Ale co zrobić, jak np. jedna osoba jest tzw. sową a druga skowronkiem? Czy da się przekonać kogoś , kto nie znosi rano wstawać, żeby o świcie zaczynał wspólnie z nami dzień? Albo człowieka, który o godzinie 21.00 pada już ze zmęczenia, by pooglądał z nami jeszcze 2 godzinny film? No raczej jest to mało realne.

Z taką odmiennością trzeba nauczyć się żyć. To znaczy, w każdym związku warto wypracowywać rozwiązania, które uwzględniają interesy obu stron, ale można też skorzystać z różnicy, jaka jest między partnerami i nauczyć się czegoś od drugiej strony.

Np. jedna osoba jest bardziej zadaniowa, ale przez to jest często napięta i nie umie się relaksować. Podczas gdy druga – ma co prawda trudność w sprawnym wykonywaniu swoich zamierzeń, ale łatwo umie odpuszczać i nie ulega szybko stresowi. Każda z tych osób ma swoje zasoby, których może nauczyć drugą stronę. Ale jeżeli skupimy się tylko na swoich oczekiwaniach, to będziemy drugiego człowieka widzieć jedynie pejoratywnie, jako kogoś, kto robi nam na złość i nas frustruje.

Mówiąc o tym, że związek można traktować jako okazję do rozwoju miałam m. in to na myśli. Możemy się od siebie nawzajem uczyć. Stawiać sobie wyzwania i korzystać z wzorca, jakim jest dla nas nasz partner.

Ale jest jeszcze jedna ważna kwestia łącząca temat związków, antagonizmów i rozwoju.

Jeśli nie możemy zmienić partnera, a to chyba każdy już wie, przynajmniej w teorii, to podejmujemy wyzwanie kochania go takiego, jakim jest. I to jest naprawdę trudna sprawa. I to jest coś, co nazwałabym rozwojem duchowym.

Nie mam tu na myśli żadnej religii, choć wiele z nich wzywa do miłości bliźniego. Chodzi mi o przeżywanie, doświadczanie i odkrywanie, czym jest prawdziwa miłość. To właśnie można zrobić, jedynie będąc w związku.

Czasami bardzo się złoszczę na mojego partnera, gdy doświadczam jego inności. Próbuję z nim rozmawiać, komunikować swoje potrzeby, negocjować rozwiązania, żeby zbudować między nami jedność. Ale i tak w końcu dochodzę do momentu, w którym uzmysławiam sobie, iż moje starania i próby powodują jedynie to, że on zrobi coś dla mnie, z miłości do mnie, ale nie zmieni się w kogoś, kim nie jest. To trudny moment, ale jakże rozwojowy. Uświadamiam sobie wtedy, że nie pozostaje mi nic innego, jak przyjąć go takim, jaki jest, bo przecież takiego go kocham. Moje szarpanie się i walka nie mają większego sensu a jedynie trzymają mnie w pułapce własnych oczekiwań.

Nie oznacza to, że należy rezygnować z próśb o zaspokojenie naszych potrzeb, czy nawet z twardych negocjacji, żeby polepszać komfort swojego życia. Chodzi o to, że na poziomie duchowym ważne jest przyjmowanie i miłość, a na poziomie psychologicznym – zaspokojenie potrzeb. Oba aspekty się liczą i w obu można się rozwijać. Czasami potrzebne jest nauczenie się siebie, poznanie swoich pragnień, kontrolowanie reakcji. Czasami musimy pozyskać wiedzę, co do sposobów komunikowania się z innymi, czy negocjacji własnych interesów. Ale wyzwaniem jest dla nas również nauka miłości siebie i drugiego człowieka.

Kiedy ostatnio zrobiłaś/łeś coś dla drugiej osoby z czystej miłości, wiedząc, że uszczęśliwisz tym partnera?

Co robisz, żeby okazywać sobie miłość?

Jaką inność partnera potrzebujesz przyjąć, żeby rozwijać ten związek i siebie w sferze duchowej?

Czego potrzebujesz się nauczyć, żeby lepiej komunikować siebie i negocjować to, czego pragniesz?

I na tym zakończę dzisiejszy odcinek. Jest on jedynie liźnięciem ogromnej wiedzy, jaką warto posiąść na temat konfliktów w związkach.

Zamiast czytać ten wpis możesz go odsłuchać na YouTube Tutaj

Obecny świat bardzo pędzi. To wydaje się już wytarty slogan, ale czy na pewno? Ile czasu poświęcasz nad zastanawianiem się czy to, jak żyjesz jest dla ciebie dobre? I czy odpowiednio korzystasz z wpływu, jaki masz na swoje życie?

Większość ludzi podchodzi do życia prosto. Zauważają jedynie dwa stany emocjonalne: dobre lub złe samopoczucie. Nie lubią za bardzo wnikać w szczegóły na temat tego, co właściwie przeżywają i dlaczego. Nie widzą w tym sensu? Może szkoda im czasu? Ale czy to nie oznacza, że żyją w jakiś sposób jednak automatycznie i że są nastawieni konsumpcyjnie?

To trochę tak, jakbyśmy włączyli telewizor i oglądali program jak leci, bo szkoda nam czasu na analizę co warto oglądać i kiedy. Lepiej jest bezrefleksyjnie poddać się prądowi życia, niż tracić czas na analizę?

To podejście nazywam konsumpcyjnym, czyli nastawionym na to, że świat da ci to, co chcesz, a ty nawet nie poświęcisz chwili, na zastanowienie się, czy naprawdę tego chcesz. Po prostu łykasz, co ci dają albo przerzucasz uwagę na inne rzeczy, jakbyś skakał/a po kanałach w telewizorze. To, co się dzieje wokół ciebie musi więc być bardzo atrakcyjne, żebyś zechciał/a poświęcić mu swoją uwagę. Jak jest zbyt nudny, niezajmujący, po prostu zmieniasz kanał. Oczywiście może trafisz przypadkiem na coś, co cię rzeczywiście zaciekawi, ale równie dobrze stracisz wiele czasu na te poszukiwania. To jest dość łatwa aktywność, niewymagająca, bezrefleksyjna.

To samo tyczy się związków. Coraz bardziej, coraz częściej podchodzimy do nich jak do supermarketu. Ja klient oczekuję, że w sklepie będzie wszystko, co chcę, zawsze dostępne i to z miłą obsługą. I nawet na początku związku mogę mieć taką iluzję, że rzeczywiście tak się dzieje. Jednak dość szybko przychodzi rozczarowanie, bo nagle okazuje się, że obie osoby są klientami, a nie ma sprzedawców czy usługodawców. Związek się rozpada, ale osoby niczego się nie uczą. Bo jak można się czegoś nauczyć, jak człowiek unika refleksji? Łatwiej jest zrzucić odpowiedzialność na drugą osobę, stwierdzić: „on/a nie była odpowiednia, bo był/a….” tu wstaw dowolny zestaw złych cech.

Tylko to niczego nie zmieni. I nic ci nie da. Zmiana może wyniknąć jedynie z tego, że zatrzymasz się nad sobą i zastanowisz nad własną odpowiedzialnością, nad tym co ty możesz zmienić.

Specjalnie używam tu słowa odpowiedzialność, a nie wina. Choć zwykle mamy skłonność szafować bardziej tym słowem w stosunku do siebie albo jeszcze lepiej do innych. „Wina” oznacza, że jest się złym człowiekiem, że źle się robi, bo jest się ułomnym. To może jedynie przytłoczyć. Jeżeli tą winę bierzemy na siebie, to jest nam źle. W związku z tym lepiej zrzucić ją na kogoś i tak odsunąć to nieprzyjemne uczucie od siebie.

Natomiast „odpowiedzialność” to słowo mocy. Pokazuje, że coś od ciebie zależy. Możesz oczywiście jeść zupę widelcem, to twoja odpowiedzialność, ale czy jest to sensowne? Raczej mało. To może zatrzymaj się i zastanów nad sobą, czy to co robisz przynosi ci dobre rezultaty. To jest ta moc. Tylko na siebie masz wpływ, więc zmiana zależy od ciebie.

Związki tworzymy dokładnie takie, jakimi jesteśmy ludźmi. Jeżeli żyjemy szybko, bez refleksji to i nasze związki są dość płytkie i mechaniczne. Jeżeli to nam odpowiada to ok, ale nie zwalajmy wtedy na innych, że są …nie tacy, jak byśmy chcieli, że to ich wina, że nie wyszło. Twoje życie jest w twoich rękach. Czy te ręce są dobrze przygotowane? Nie, nie uczyłeś się tego, jak być szczęśliwym, jak w zdrowy sposób dbać o siebie i innych. Te ręce muszą się dopiero uczyć i uczą się całe życie. Więc albo coś zmieniają albo powtarzają wciąż te same błędy.

Jak wygląda obecnie twój związek? Czy masz odwagę się nad tym zastanowić? Czy jesteś na tyle uczciwa/uczciwy, że jesteś w stanie przyjrzeć się swojej odpowiedzialności?

To, co oferuję nie jest dla wszystkich. Nie jestem łatwą rozrywką, ani prostym poradnikiem. Daję ci szansę na rozwój, ale rozwój jest wymagający. Wymaga poświęcenia czasu, wymaga odwagi do przyglądania się sobie. Ale też naprawdę dużo oferuje. Przed wszystkim: Świadomość i moc. Moc zmieniania, moc decydowania o sobie, moc bycia sobą.

Jeżeli jesteś kimś, z kim nie chciałabyś/ nie chciałbyś spędzić tych 15 min na głębszą refleksję, to kto będzie chciał być z taką osobą? Oczywiście ktoś podobny.

więc jeśli chcesz popracować trochę nad sobą to teraz zatrzymaj się i zapisz/nagraj swoje odpowiedzi na następujące pytania:

Czego oczekujesz od swojego partnera? Postaraj się podać jak najbardziej konkretne odpowiedzi. Żeby co ta osoba robiła/ nie robiła i jak często? Zawsze wtedy, kiedy chcesz, czy kiedy ona ma na to ochotę? Jak reagujesz, jeżeli nie dostajesz tego, czego chcesz? Wkurzasz się, obrażasz, szantażujesz?

Teraz kolej na ciebie: Jakim partnerem jesteś? Jakie oczekiwania spełniasz i jak często? Zapisz konkrety, to naprawdę ważne.

Jak twój partner reaguje na twoją odmowę?

Czy i kiedy odmawiasz?

W jakich sytuacjach nie odmawiasz i dlaczego?

Jak skończysz puść nagranie dalej.

Jeżeli porównasz te odpowiedzi, to jakie masz wnioski? Jeżeli wrócilibyśmy do przykładu z supermarketem to: Czy jesteś sprzedawcą/usługodawcą czy też klientem twojego związku? Czy może trochę jednym trochę drugim?

Ile czasu poświęcacie z partnerem na zastanowienie się, jak wam jest w waszej relacji i co można jeszcze poprawić?

Ile czasu poświęcacie na rozmawiania o sobie, swoich uczuciach, potrzebach względem siebie? O swoich rozczarowaniach, czy frustracjach?

Jak rozwiązujecie konflikty? Rozmawiacie i wysłuchujecie swoich potrzeb, czy kłócicie się kto ma rację albo kto jest winny?

Co jest tak naprawdę gruntem, na którym budujecie swój związek?

Jakie wartości wspólnie wyznajecie, jakimi się wspólnie kierujecie?

To są wszystko bardzo ważne pytania. Wymagają zastanowienia się i konfrontują. Zatrzymaj się nad nimi i naprawdę odpowiedz sobie na nie.

Jeśli chcesz zmiany, musisz skonfrontować się z tym, jak jest. Nie możesz trzymać się swojego wyobrażenia, swoich pretensji, win, oczekiwań itp. Potrzebujesz zatrzymać się i uświadomić sobie czego chcesz i co robisz, żeby to osiągnąć. Jeżeli twoje metody nie są skuteczne, to potrzebujesz je zmienić, nauczyć się czegoś nowego. Może nowe będzie właśnie…, że się zatrzymasz i bez obwiniania kogokolwiek zobaczysz siebie. To znaczy kogo? Zapytasz.

Jesteś osobą, która na wszystkie sytuacje życiowe, na zmiany, na zaburzenia równowagi – reaguje emocjami. Emocje niosą ważne informacje. Są też energią, do wykorzystania w działaniu. Albo reagujesz automatycznie i odreagowujesz emocje niszcząc przy tym swój związek, albo świadomie wybierasz swoje zachowanie, biorą za to odpowiedzialność.

Wiem, że jest to trudne. Łatwiej jest żyć automatycznie i mieć pretensje do innych. Ale może to jest właśnie ten czas, w którym odważysz się coś zmienić, zawalczyć o siebie.

Ja ci kibicuję. Wierzę, że ludzie teraz się budzą i chcą żyć bardziej świadomie. Może jesteś jedną z tych osób i dlatego tego słuchasz. Może czujesz, że chcesz czegoś więcej od życia niż prostej konsumpcji polegającej na bieganiu po sklepach, kupowania kolejnych niepotrzebnych „must have” sezonu, oglądaniu mainstrinowej telewizji, zapracowywaniu się, traktowaniu innych, jakby byli od tego, żeby cię karmić na każde zawołanie.

Zapraszam cię do grona osób, które otwierają się na głębsze wartości, na głębszą prawdę i które nie boją się odpowiedzialności za siebie, bo nie mylą jej z winą. Osób, które z ciekawością przyglądają się sobie, światu innym ludziom.

I już na zakończenie. Jeżeli interesuje cię to, co tu przedstawiłam, zaskrybuj mój kanał na Youtube, żeby dostawać kolejne odcinki tego cyklu. Możesz pod filmem proponować interesujące cię tematy lub zostawiać komentarze. Oczywiście zapraszam cię też na warsztat „Dobra komunikacja – kluczem do szczęścia w związku”